Als je begint met Scrum heb je misschien nog niet zoveel kennis en uiteraard nog maar weinig tot geen ervaring. Wat zou een Scrum Master een hele dag moeten doen? Daar is niet genoeg werk voor. Ook als je wel meer ervaring hebt en met Scrum werkt, kan het logisch lijken om rollen te combineren.
In deel 1 en deel 2 hebben we gekeken welke gevolgen het heeft om de rol van een Product Owner te combineren met verschillende andere rollen. In de komende twee delen zullen we zien wat de rol van Scrum Master inhoudt volgens de Scrum Guide en daarna welke gevolgen het heeft om Scrum Master te combineren met leidinggevende rollen en zoals beloofd met de rol van Product Owner.
Scrum Master volgens Scrum Guide
De Scrum Master is volgens de Scrum Guide een duidelijk apart beschreven rol. De Scrum Master is verantwoordelijk voor het opzetten van Scrum door iedereen te helpen om de theorie en praktijk te begrijpen, zowel binnen het Scrum Team als binnen de organisatie. Hij is verder verantwoordelijk voor de effectiviteit van het Scrum Team door hen in staat te stellen zijn werkwijzen te verbeteren binnen het Scrumraamwerk. Scrum Masters zijn echte leiders die het Scrum Team en de grotere organisatie dienen.
De Scrum Master dient de organisatie door het leiden, trainen en coachen van de organisatie in haar Scrum-adoptie, plannen en adviseren van Scrum implementaties in de organisatie, medewerkers en belanghebbenden helpen bij het begrijpen en volgen van een empirische benadering voor complex werk en het verwijderen van hindernissen tussen belanghebbenden en Scrum Teams. Het houdt ook in dat hij hen herinnert aan de waarden waarop Scrum is gebouwd. Openheid, respect, commitment, focus, moed en uiteraard zich daar zelf ook aan houdt.
Voor- en tegens voor het combineren van de rol van Scrum Master
In de volgende beschrijving van de combinaties zal ik gebruikmaken van voorbeeldsituaties die op z’n minst geïnspireerd zijn door de praktijk. In alle gevallen geldt het logische voordeel dat er geen extra medewerker nodig is voor het invullen van de rol. Dat scheelt natuurlijk 1FTE aan loonkosten. Vooral voor kleine teams en kleinere bedrijven is dit een groot voordeel.
Nu dus de rol van Scrum Master…
... gecombineerd met de rol van Product Owner
De Scrum Master dient de Product Owner door hem te helpen bij het vinden van technieken voor effectieve ‘Product Doel’-definitie en Product Backlog-management met aandacht voor de noodzaak in te zien van duidelijke en beknopte Product Backlog-items. Daarnaast ook bij het tot stand brengen van empirische productplanning voor een complexe omgeving en het faciliteren van samenwerking met belanghebbenden wanneer gevraagd of nodig. Door het combineren van de rol, zal deze sparringpartner dus wegvallen. Je hebt niemand om op terug te vallen als je niet helemaal zeker weet of items wel duidelijk genoeg zijn en echt bijdragen aan het productdoel. Het gevaar dat je jezelf dingen gaat aanleren die niet efficiënt zijn en misschien in sommige situaties zelfs tegen je werken, is groot als je niemand hebt om je te spiegelen. Het is niet voor niks dat dit in de Scrum Guide twee los genoemde en gedefinieerde rollen zijn.
De taak van een Product Owner is het praten met stakeholders en daarin werk toevoegen aan de Product Backlog vanuit die gesprekken. Hiermee waarde toevoegend aan het product en de stakeholders tevreden houden. De Scrum Master doet het tegenovergestelde. Hij zorgt dat het team beschermd wordt voor meer werk of hij kan zelfs werk verwijderen en tegenhouden. Hij ziet erop toe dat de kwaliteit van de toegevoegde user stories – vanuit het proces, niet direct inhoudelijk – hoog blijft. In het geval van een gecombineerde rol, kun je je voorstellen dat de belangen van de Product Owner altijd winnen. Voor elke stakeholder geldt dat zijn eigen belangen het zwaarst wegen. Meer werk, sneller afleveren is dan belangijker dan de, op lange termijn, betere oplossingen. Daarmee kan hij meer waarde leveren en stakeholders gelukkig houden. Maar ten koste van de technische kant die door het team vertegenwoordigd wordt. Zoals gezegd is dit op korte termijn misschien sneller, maar op lange termijn betekent de snelle weg meestal meer werk als rente over de geleende tijd van de snelle oplossing. Het idee dat ontstaat is dat het team ineens minder werk kan leveren. Maar in werkelijkheid zijn ze dus terug aan het betalen aan eerdere shortcuts.
En dan moeten we het natuurlijk hebben over het feit dat we daarmee twee fulltime rollen gaan combineren. Een van de twee zal of beide zullen minder commitment kunnen geven aan hun taken en enerzijds de stakeholders en anderzijds het team en bedrijf. Stakeholdermanagement voor de PO is een van zijn belangrijkste taken. De waarde van een goede Product Owner die begrijpt wat zijn belangrijkste stakeholders zijn en hoe hij hen managet, is groot voor het Scrum Team en het brengen van meerwaarde aan het team, het product en de organisatie. Datzelfde geldt voor een goede Scrum Master. Wanneer deze de organisatie, waar nodig stakeholders, het team en individuele medewerkers helpt empirisch te blijven groeien, brengt ook dit waarde naar de organisatie, het team en het product. Mensen voelen zich beter op hun plek, gewaardeerd en gerespecteerd wanneer de beide rollen hun werk met volle aandacht en commitment kunnen uitvoeren.
Samenvattend
Zoals we gezien hebben, zitten er veel verantwoordelijkheden in de rol van de Scrum Master en andere rollen hebben uiteraard ook hun verantwoordelijkheden en taken. Enerzijds complementerend of overlappend en aan de andere kant die elkaar bijten. Het is daarbij dus ook nog eens een alarmbelletje dat het zou betekenen dat men twee fulltime rollen verwacht van een persoon die dus 80 uur zou moeten werken om dat goed te doen.
Zelfs met de redenering dat iemand zijn verschillende rollen goed weet te scheiden, blijkt dit in de praktijk altijd tegen je te werken in openheid, respect en moed vanuit het team naar de Scrum Master maar ook vanuit de openheid, focus en commitment van de Scrum Master naar zijn team. Je kan je nooit volledig loskoppelen van je andere rollen. Zoals we al gezegd hebben kan het team daardoor voorzichtig zijn in zich eerlijk te uiten. Jij kunt je niet volledig focussen op je Scrum Master verantwoordelijkheden en dus niet voor de volle 100% commitment geven aan je team dat je zorgt dat zij onbezorgd en beschermd kunnen werken.
In deel 4 ga ik verder in op de combinaties van Scrum Master en teamlead, managers en C-rollen. Wil je meer weten over Scrum of de rol van Scrum Master in Scrum, meld je dan aan voor een van mijn workshops.