In de tijd waarin we meer geïsoleerd zijn van elkaar, wordt er vooral gesproken over de gevolgen op economisch vlak. Gezondblijven wordt alleen meegenomen als het gaat om geen COVID-19 krijgen.
Veel mensen zitten alleen. Maar we kunnen niet alles alleen maar toeschrijven aan de pandemie. Misschien woon je in een afstandelijke samenleving, met huisgenoten of familie, waar je fysiek dicht bij elkaar bent maar elkaar nooit aanraakt, of deel je een huis met mensen die je niet zo leuk vindt. En zelfs als je samenwoont met mensen van wie je houdt, en met wie je fysiek aanhankelijk bent, kan het leven op dit moment gewoon zo zwaar zijn dat je behoefte aan verbinding en troost uitgehongerd aanvoelt. Er is een reden waarom velen van ons na een lange dag zeggen: 'Mag ik een knuffel?'
Skin Hunger en Touch Deprivation - gevolgen
Termen als Skin Hunger en Touch Deprivation hoor je de laatste tijd meer. Door de situatie op dit moment, niet vreemd nu steeds meer mensen alleen zijn of voelen. Maar wat is het en hoe serieus is dat?
Skin Hunger is de biologische behoefte aan menselijke aanraking. Daarom worden baby's op neonatale intensive care-afdelingen op de blote borst van hun ouders geplaatst. Touch Deprivation of het gebrek aan haptische of tactiele communicatie, ofwel communicatie door aanraking, is een zeer belangrijk gebied van non-verbale communicatie. Deze vorm van communicatie is waarschijnlijk de meest basale of primitieve vorm van communicatie.
Niet iedereen in de samenleving krijgt echter de hoeveelheid aanraking die hij of zij wenst of nodig heeft. Er zijn niet heel veel onderzoeken gedaan naar deze twee fenomenen maar een aantal studies laten serieuze gevolgen zien die zich op langere termijn kunnen voordoen. Onderzoek heeft aangetoond dat mensen die niet voldoende worden aangeraakt, verschillende communicatieproblemen ontwikkelen, van verminderd leren van spraak tot agressie. Aanraking is buitengewoon belangrijk voor de emotionele, fysieke en psychologische groei en ontwikkeling van kinderen. Er zijn extreme gevallen van aanrakingsgebrek genoemd in Roemeense weeshuizen waar kinderen slechts de helft van hun lengte bereikten. Bovendien hebben daar kinderen met extreme aanrakingsgebrek vertragingen gehad in de cognitieve ontwikkeling. Het is aangetoond dat gepaste aanraking voor kinderen helpt bij het slapen, een slecht humeur vermindert en de academische prestaties verbetert. Studies hebben aangetoond dat baby's die op de juiste manier worden aangeraakt, meer geneigd zijn om te glimlachen, minder te huilen en meer geluiden maken dan baby's die niet op de juiste manier zijn aangeraakt. En daarbij dat meer fysieke genegenheid voor kinderen, kan leiden tot minder fysieke agressie. Aanraking tijdens de kindertijd heeft verschillende communicatieve functies. Met andere woorden, positieve aanraking roept positieve gevoelens en emoties op en vice versa.
Ook volwassenen worden beïnvloed door het type en de hoeveelheid aanraking die ze krijgen. Agressief gedrag, hoog stresslevel, problemen met eigen lichaamsbeeld, eenzaamheid, mentale problemen als depressie, angst voor binding in relaties en onbevredigende relaties, zijn enkele signalen dat je een tekort hebt aan fysieke aanraking. Het vergroten van de hoeveelheid aanraking die een adolescent door massagetherapie krijgt, kan gewelddadige neigingen en angsten verminderen aangezien het dopaminegehalte daardoor daalt terwijl het serotonineniveau stijgt.
Uiteindelijk hebben taststudies aangetoond dat aanraking erg belangrijk is omdat een gebrek aan aanraking leidt tot problemen met de communicatieontwikkeling, depressie, eetstoornissen, agressie, zelfverwondingsgedrag. Daartegenover staan studies die melden dat stresslevels dalen wanneer je een goede knuffel krijgt. Het tegendeel geldt dus ook, aanraking bevordert juist al de bovengenoemde aspecten die vallen onder emotionele, fysieke en psychologische groei, in positieve zin.
Wat kunnen we doen?
Dit zijn over het algemeen geen dingen die zich binnen een weekje ontwikkelen. Maar het is goed om je bewust te zijn van de impact die het zowel mentaal als fysiek op je heeft. En we kunnen hier zelf gelukkig heel veel aan doen. Zelfs als we alleen zijn kunnen we de volgende puntjes aangrijpen om ook op dit gebied goed voor onszelf te zorgen en gezond te kunnen blijven.
Gebruik zo veel mogelijk je omgeving. Vaak als we ons minder prettig voelen, trekken we ons terug. Dat kan inderdaad even nodig zijn. Even afschakelen en weer terug bij jezelf komen. Maar denk ook eens aan het tegenovergestelde. Probeer juist eens naar buiten te treden en de aanraking op te zoeken. Denk aan vrienden en familie of mensen die dichtbij je staan en geef aan dat je inderdaad graag een knuffel wilt, een hand op de arm van je vader of moeder, een arm om de schouder heen van je beste vriend. Respecteer uiteraard wel, wanneer die persoon aangeeft dat niet te willen en het ongemakkelijk vindt.
Wees daarbij ook geduldig en vriendelijk naar jezelf. Je zou ook klein kunnen beginnen als een aanraking misschien voor jezelf ook nog wat ongemakkelijk voelt. Veel van onze gesprekken gaan nu via chat-applicaties. Je zou daarom met jezelf kunnen afspreken te zeggen: ‘ik wilde dat ik je even kon vasthouden’. Zodat je kunt wennen aan het idee en het gevoel dat je ervaart als je het erover hebt.
Om hieraan te wennen of als het niet mogelijk is om je omgeving te vragen, zou je nog twee dingen kunnen doen. Een is dat je kunt wennen aan aanraking door jezelf eens te knuffelen bijvoorbeeld met een kussen: door je armen om jezelf en het kussen te leggen, over je arm te strelen en jezelf een massage te geven. Voel wat dat met je doet. Een andere optie is wanneer je huisdieren hebt, met hen te knuffelen en tijd door te brengen. De aanraking van je huisdier zorgt ook voor een stimulatie van je huid en kan je helpen om comfortabeler te zijn met aanraking.
Door jezelf meer op je gemak te voelen met aanraking en erover te praten met je omgeving, kunnen we weer een klein stukje van het probleem nu al oplossen. Schroom ook zeker niet om om hulp te vragen, zoals gezegd in je omgeving, maar ook professionele hulp kan heel nuttig zijn.
Als laatste wil ik het volgende filmpje met je delen waarin heel kort ingegaan wordt op dit onderwerp en er een korte reportage van is gemaakt door de BBC: